„The Gods will always smile upon brave Women“

Ending, for a few entries about the Vikings, I decided to end this triptic (What is it you wish to ask the gods?, When you get frenzy, the thing about Berserkers and Lagertha, the Shieldmaiden) something of a tribute to all the brave and warrior women.

        On the wave of Viking TV series popularity , broadcast on the History channel, great popularity has been won by the nordic adventurers and women warriors, so-called Shieldmaidens, the folklore and the mythology of the Nordic – a woman who had chosen to fight as a warrior.
Examples of shieldmaidens mentioned by name in the Norse sagas include Brynhildr in the Vǫlsunga saga (It is quite possible that the mythical Valkyrie, taking the body of the dead from the battlefield, was modeled on female warriors), Hervor in Hervarar saga ok Heiðreks, the Brynhildr of the Bósa saga ok Herrauðs, the Swedish princess Thornbjǫrg in Hrólfs saga Gautrekssonar and Princess Hed, Visna and Veborg in Gesta Danorum.

        Another famous woman who gained fame and respect in the Viking world was Unn the Wise. This is reminiscent of the Icelandic Laxdæla saga. She came from a good family, and after the death of her father, Ketil Flatbush headed the expedition and colonization through Orkney and Faroe Islands to Iceland itself. By late age, she ruled with a hard hand in the region, and after her death she was buried in a Viking way, designed for the greatest warriors – the body with gifts was laid in a long boat and a large mound was over.

        In the Viking society, women were generally intended for domestic work. They managed the farm, washed and looked after young children. Practically deprived of rights. With a few exceptions – when the husband was on the trip, it was the woman who demanded the property and could, for example, participate in disputes with neighbors. A woman who was dissatisfied with the relationship could also manage a legal divorce with her husband and often received it.
Whilst widows were completely independent, they managed their own property and decided on another marriage (previously the father had a decisive voice).

         It is not surprising that the fact that many women covered themselves with fame as great discoverers and courageous warriors. The most of their Germanic or Gotic tribe lived in similar, brutal times, and often most of their lives „on the road.“
Plutarch describes the massacre of Germanic women who escaped the Romans to their husbands, brothers and sons in 101 BC. After the battle of Vercellae. They could not bear the disgrace of their men, and at the very end they were piercing themselves with their sword.
          Freydis, the daughter of famous explorer Eric the Red, was no less courageous than his male companions.
When they arrive at America, Freydis is the only one who does not run away from the Skraelings (natives of America) and, although she was pregnant, torn her clothes and started to hit her breast with a sword. Vikings felt ashamed and Indian protests fled in panic against such a fierce-minded woman.

          Well, how was the heroine of today’s entry? She was as brave and tenacious as her Nordic compatriots?
Lagertha (or Lathgerta as written about her in the Latin media) is most commonly associated with Ragnar Lodbrok’s wife. Interestingly, there is no talk about her in Ragnar Saga, and Saxo Grammaticus, the Danish chronicler of the twelfth century, is the main source for warriors. According to the author:

„Lagretha was a hardy warrior, endowed with a male temperament hidden in a girlish body, and battled with the cursed curls of the bravest of men.“

         Ragnar, when saw such a wonderful woman, fell in love. Lagretha was initially not a skin for Viking courtship and even more a marriage. When she finally invited him to her home, she reportedly tied the wolf and bear to the porch of her house to protect her from the suitor’s greed. The plan of the young warrior women was not successful. Ragnar defeated the „guards“ and took Lagreth for his wife.
Following the mentioned Saxo Grammaticus, the heroine was the first wife of a famous Viking with whom had a few children and with whom survived 3 years. Then, in the sadness of too much of Lagretrhy’s warrior disposition, their paths were divided.
          As they say, „The mountain with the top will not go down, and the man with the man will.“ A few years later Lagretha set out with her second husband and fleet of 120 ships to help Ragnar and his threatened kingdom. With this help the Viking have preserved life and land. Old love never dies? Maybe yes.
After returning from the expedition, our warrior kills the second husband, and he claims his titles and wealth to rule on his own.

„… this hard-hitting woman found more pleasure in the lone ruling of the kingdom than by sharing a fortune with her husband.“

And let this be the summary of today’s entry. Viking women did not differ so much from their male companions, and as I proved, they were able to show more honor and courage than some Eric, Einar or Bjern.

„Bogowie zawsze sprzyjają odważnym kobietom“

Kończąc na kilka wpisów temat wikingów, postanowiłem zakończyć ten tryptyk (O co chcesz prosić bogów?, Kiedy ogarnie cię szał, czyli rzecz o Berserkach , oraz Lagertha, kobieta Wiking) czymś w hołdzie dla wszystkich odważnych i wojowniczych kobiet.

          Na fali popularności serialu Wikingowie, emitowanego na kanale History, wielką popularność zdobyli tytułowi najeźdźcy ze Skandynawii oraz kobiety wojowniczki, tak zwane Shieldmaidens czy „Tarczowniczki, czyli w folklorze i mitologii nordyckiej kobiety wybrane do walki.
Przykłady „Shieldmaidens“ wymienionych z nazwy znajdziemy w nordyckich sagach takich jak Brunhilda, w Sadze rodu Wolsungów (całkiem możliwe że mityczne Walkirie, zabierające ciała zmarłych z pola bitwy, wzorowane były na kobietach wojowniczkach), Hervor w sadze o Hervarach czy szwedzka księżniczka Thornbjǫrg w sadze o Gautrekssonarze.

           Inną znaną kobietą, która zyskała sławę i szacunek w świecie wikingów była Unn Mądra. Wspomina ją islandzka saga rodu z Laxdalu. Pochodziła z zacnego rodu, a po śmierci ojca Ketila Płaskonosego wyruszyła na czele wyprawy odkrywczo-kolonizacyjnej poprzez Orkady i Wyspy Owcze do samej Islandii. Do późnej starości rządziła twardą ręką regionem, a po śmierci pochowana została na sposób wikiński, przeznaczony dla największych wojowników- ciało z darami ułożono w długiej łodzi a nad całością usypano pokaźny kopiec.

           W społeczeństwie wikingów kobiety z reguły przeznaczone były do prac domowych. Zarządzały gospodarstwem, prały i opiekowały się małymi dziećmi. Praktycznie pozbawione były praw. Z kilkoma wyjątkami – kiedy mąż był na wyprawie to właśnie kobieta zażądała majątkiem i mogła np. uczestniczyć w sporach z sąsiadami. Niezadowolona ze współżycia kobieta mogła również zarządzać prawnego rozwodu z mężem i często go otrzymywała.
Całkowitą niezależnością cieszyły się natomiast wdowy – zarządzały swoim majątkiem samodzielnie i decydowały o kolejnym zamążpójściu (wcześniej decydujący głos miał ojciec).

          Nie dziwić może dlatego fakt, że wiele kobiet okryło się sławą jako wielkie odkrywczynie i odważne wojowniczki. Rzesze ich germańskich przodkiń z plemion Gotów czy Cymbrów żyło w podobnych, brutalnych czasach i często większość życia „w drodze“.
Plutarch opisuję masakrę jaką urządziły germańskie kobiety uciekającym przed Rzymianami mężom i synom w 101 r. p.e. po bitwie pod Vercellae. Nie mogły znieść hańby swoich mężczyzn i na sam koniec same siebie przebijały mieczem.
         Nie mniej odważną od swych męskich kompanów okazała się Freydis, córka sławnego odkrywcy Eryka Rudego.
W sadze o Eryku Rudym czytamy, że po dotarciu do Ameryki, Freydis jako jedyna nie ucieka przed Skrelingami (rdzenni mieszkańcy Ameryki) i choć była w ciąży, rozdarła odzienie i zaczęła uderzać mieczem o piersi. Wikingowie poczuli wstyd a protoplaści Indian uciekli w popłochu przed tak bojowo nastawioną kobietą.

           Dobrze, a jak było z bohaterką dzisiejszego wpisu? Była równie waleczna i nieustępliwa co jej nordyckie rodaczki?
Lagertha (lub Lathgerta jak pisano o niej w łacińskich przekazach) kojarzona jest najczęściej jako żona Ragnara Lodbroka. Co ciekawe, w sadze o Ragnarze nie ma o niej mowy i główne źródło traktujące o wojowniczce to Saxo Grammaticus, duńskiego kronikarza z XII wieku. Według autora:

„Lagretha była biegłą wojowniczką, obdarzona męskim temperamentem, ukrytym w dziewczęcym ciele. Do bitwy stawała z z opuszczonymi na ramiona lokami przed najdzielniejszymi z mężczyzn“.

        Ragnar, gdy ujrzał tak wspaniałą kobietę – zakochał się w niej bez pamięci. Lagretha początkowo nie była skora do zalotów ze strony wikinga i tym bardziej ożenku. Kiedy w końcu zaprosiła go do siebie, wedle przekazów, do ganku jej domu przywiązała wilka i niedźwiedzia, aby broniły jej przed zapędami zalotnika. Plan młodej wojowniczki się nie udał. Ragnar pokonał „wartowników“ i wziął Lagrethę za żonę.
         Podążając za wspomnianym Saxo Grammaticus, bohaterka była pierwszą żoną znanego wikinga, z którym miała kilkoro dzieci i z którym przeżyła 3 lata. Potem, w smutek zbyt wojowniczego usposobienia Lagretrhy, ich drogi się rozeszły.
         Jak to mówią „Góra z górą się nie zejdzie, a  człowiek z człowiekiem tak“. Kilka lat później Lagretha wyruszyła wraz z drugim mężem i flotą 120 okrętów na pomoc Ragnarowi i jego zagrożonemu królestwu. Dzięki tej pomocy wiking zachował życie i ziemie. Stara miłość nie rdzewieje? Być może tak. 
Po powrocie z wyprawy nasza wojowniczka zabija drugiego męża, przywłaszcza sobie jego tytuły i bogactwa aby rządzić samodzielnie.

“ … ta kobieta o hardym charakterze większą przyjemność znalazła w samotnym rządzeniu królestwem niż z dzielenia się fortuną z mężem“.

I niech będzie to podsumowaniem dzisiejszego wpisu. Kobiety wikingowie nie różnili się zbytnio od swoich męskich towarzyszy, a co udowodniłem, potrafiły również okazać większy honor i odwagę niż niejeden Eryk, Einar czy Bjern.